Het Mes

Er zijn een paar onmisbare gereedschappen die thuis horen in een outdoor gear set. Het mes is hiervan in mijn optiek de belangrijkste. Er wordt wel eens gezegd dat kennis en een mes alles is wat je nodig hebt om in de wildernis te overleven. Hierin zit zeker een grote waarheid maar over het algemeen zie je toch redelijk gevulde rugzakken met leuke en functionele outdoor gear. Men kan van de meeste buitenmensen niet verwachten dat deze zich kunnen redden met puur alleen een mes.

Waarom heb je een mes nodig?

Een mes kan gebruikt worden voor heel veel doeleinden. De basale dingen zoals eten bereiden en materiaal zoals touw inkorten zijn voor de meeste mensen wel voor de hand liggend. Er zijn alleen nog veel meer redenen om een mes bij je te hebben als je veel buiten verblijft. Ik ga een paar redenen opnoemen waarvan ik vind dat ze belangrijk zijn: Het maken van een geschikte vuurboog set, om hout te splijten voor het vuur, om een dier uit te benen en de huid te prepareren en om nieuwe gereedschappen te maken. Verder om ter ontspanning mooie dingen en gebruiksvoorwerpen te maken en natuurlijk als veiligheidsmechanisme.

Wat voor een mes moet je dan hebben?

Er zijn ontelbare verschillende soorten messen. Deze kan ik helaas niet allemaal beschrijven in dit kleine boekje maar er zijn een paar soorten waar wel degelijk verschil in zit. Mensen met onze passie voor de natuur gebruiken geen stiletto’s of vlindermessen. Deze zijn onveilig voor onze doeleinden en wekken agressie op. Als “hoofd” mes zou ik ook niet gauw voor een zakmes kiezen. De reden hiervoor is dat je vaak zware klussen met jouw mes gaat doen en het risico is groot dat een zakmes dichtklapt ,terwijl je er mee bezig bent met het risico op de nodige verwondingen. Als back-up is een zakmes juist wel geschikt. Even een touwtje doorsnijden of een stukje worst afsnijden gaat hier natuurlijk perfect mee!

De enige echt geschikte “hoofd” messen, voor ons als outdoor mensen, zijn de vaste messen. Dit zijn messen die vanaf het lemmet in het handvat doorlopen, het zij als “full tang” of als “rat-tail”. Een full tang mes herken je aan het doorlopende staalrand in het heft. Kijk voor zeer fijne en degelijke full tang outdoormessen bijvoorbeeld eens naar de messen van Casström zoals het Lars Fält mes en de kleine maar o zo fijne Safari mini Hunter

Full tang, de Lars Fält van Casström

Een rat-tail verdwijnt in het heft. Soms gegoten en soms verlijmd. Een goed voorbeeld van oerdegelijke en goedkope rat-tail messen is het merk Morakniv. Voor startende mensen een ideaal mes om alles mee te leren. De Companion van Mora is al voor nog geen 13 euro te koop! Een super allrounder in het goedkopere segment. Dit zou mijn eerste keuze zijn om met deze hobby te beginnen. Een duurder mes kan je later aanschaffen als je meer kijk hebt op wat je precies zou willen. Voor een meer stijlvol en klassiek karakter moet ik jullie naar de Karesuandokniven messen verwijzen. Dit zijn messen die in het hoge noorden gemaakt en gebruikt worden door de Sami in Lapland.

Beide soorten zijn niet inklapbaar en zitten daarom normaal in een schede. Deze messen zijn stevig gemaakt om zwaar werk te leveren. Dit zijn de messen waar je op kan vertrouwen. Ook hier zijn weer ontelbare varianten in maten en vormen te vinden.

De grote verschillen in messen zijn toch wel de staalsoorten, de hardheid hiervan en de slijpingen die er op het mes zitten. De variaties in staalsoorten zijn gigantisch en voor de beginnende lezer is het niet relevant om hier heel diep op in te gaan.

De slijping:

In grove lijnen zijn er drie soorten slijping die veel voorkomen. Dit zijn de Flat grind, de Scandi grind en de Convex grind. Alle drie de slijpingen hebben voor en nadelen. Ik noem ze hier voor het gemak even per grind.

 Flat grind: Dit is een hele vlakke slijping over het gehele lemmet. Het lemmet is vaak dun, makkelijk in onderhoud maar zal meer onderhoud nodig hebben om scherp te blijven. Wel ideaal voor het fileren van bijvoorbeeld vis.

Scandi grind: Makkelijk zelf te slijpen, redelijk stevige “edge” en relatief allround inzetbaar voor carving, batonnen, feathersticks snijden, grof werk enz. De edge is vrij plat geslepen dus je zal met regelmaat moeten onderhouden en bijslijpen.

Convex grind: Voor een beginner wat lastiger te slijpen omdat er een bolling in de slijping zit.Hierdoor is de edge wel veel steviger en blijft dus langer scherp. Batonnen gaat makkelijker dan bij de andere slijpingen, ook kan je de edge beter sturen bij feathersticks en ander fijn werk.

Carbonstaal of RVS:

In het begin zal de keuze vaak eerst gaan tussen de volgende twee grove splitsingen: Carbon houdend staal of RVS.

Carbonstaal is vooral makkelijker te slijpen als je in het veld bent, carbonstaal is zachter dan RVS en daarom kan je met een simpel slijpsteentje en een stukje leer het mes weer vlijmscherp krijgen. Ook is carbonstaal ideaal in combinatie met een firesteel of vuursteen. De keerzijde is dat het erg gevoelig is voor vochtige omstandigheden en daarom kan het bij slecht onderhoud al gauw gaan roesten. Bij dagelijks gebruik zal ook dagelijks onderhoud komen. Ook houd het mes haar “scherp” minder goed vast dan bijvoorbeeld RVS omdat carbonstaal, zoals eerder genoemd, wat zachter van aard is.

Een andere overweging om makkelijker te kunnen kiezen is de omgeving waarin je leeft. Ben je bijvoorbeeld vaak aan de kust bezig? Neem dan een  RVS mes, Het zout en het water zullen hier minder vat op hebben. Zijn de condities droger van aard? Dan is carbon ook een prima keuze.

Een RVS mes roest bijna niet en is daarom onderhoudsvriendelijk, ook houd het haar “scherp” langer vast omdat het harder is dan carbonstaal. Dit soort staal is alleen zo hard dat een simpele slijpbeurt in het veld niet heel gemakkelijk gaat. Je hebt er vaak meerdere slijpstenen voor nodig om de snede weer in topconditie te brengen als het bot is.

Nog één tip mensen! Neem een dangler… Een dangler is een soort verleng lus voor aan de riem. Hierdoor komt het mes wat lager aan de broekriem te hangen en dit is echt onmisbaar. Zonder dangler kan een mes vervelend zitten als je met een rugzak met heupband gaat lopen. Ook geeft het een bewegingsbeperking als je door de knieën gaat of wilt gaan zitten. Met een dangler bungelt het mes meer naast de heup en daardoor heb je alle vrijheid van beweging. Een ander groot voordeel is dat je het mes makkelijk en snel van de broekriem af kan klikken als je even zonder mes de winkel in wilt of moet betalen bij de pomp.. Geloof me.. je gaat er aan wennen dat het mes naast je hangt maar de mensen om je heen niet… 😀

Tikaani Outdoor

Wapenveld

Nederland

Tel: 0624128852

E-mail: tikaani.outdoor@gmail.com

KVK: 71967575